انواع کنترل کننده دما

کنترل‌کننده‌های دما ابزارهایی هستند که برای تنظیم و حفظ دمای محیط یا فرآیندهای مختلف صنعتی به‌کار می‌روند. در صنایع مختلف، بسته به نیاز دقت و پیچیدگی، انواع مختلفی از کنترل‌کننده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به معرفی انواع مختلف کنترل‌کننده‌های دما پرداخته‌ایم:

کنترل‌کننده دما روشن/خاموش

 (On/Off) ساده‌ترین نوع کنترل‌کننده‌ها است که خروجی آن یا روشن (ON) یا خاموش (OFF) می‌شود. این کنترل‌کننده فقط زمانی که دما از ست‌پوینت یا دمای تنظیمی عبور کند، عمل می‌کند. خروجی خاموش زمانی فعال می‌شود که دما از مقدار تنظیم‌شده بیشتر شود، و زمانی که دما از آن کمتر می‌شود، خروجی روشن می‌شود. این نوع کنترل‌کننده‌ها معمولاً برای کاربردهایی که دقت زیادی نیاز ندارند، مانند آلارم‌های دما یا سیستم‌های پرحجم مناسب هستند.

کنترل‌کننده دما نسبی (Proportional Control)

به گونه‌ای طراحی شده است که سیکل‌های ON/OFF را حذف می‌کند. این کنترل‌کننده هنگامی که دما به ست‌پوینت می‌رسد، نسبت به کاهش توان اعمال‌شده به هیتر عمل می‌کند. در نتیجه با کاهش توان هیتر، دما از حد ست‌پوینت عبور نکرده و در آن نقطه ثابت می‌ماند. این نوع کنترل‌کننده برای سیستم‌هایی که نیاز به کنترل دقیق‌تری دارند، مناسب است و نوسانات دما را کاهش می‌دهد.

کنترل‌کننده دما PID (Proportional-Integral-Derivative)

ترکیبی از سه روش کنترلی تناسبی، انتگرالی و مشتقی است. این نوع کنترل‌کننده به طور دقیق‌تری دما را تنظیم و ثابت نگه می‌دارد و برای سیستم‌هایی که نیاز به دقت بالاتر در اندازه‌گیری پارامترهای فیزیکی مختلف مانند فشار، سطح، دما و جریان دارند، استفاده می‌شود. کنترل‌کننده‌های PID معمولاً در فرآیندهای پیچیده‌تر و حساس‌تر کاربرد دارند و قادرند نوسانات دما را به حداقل برسانند.

برای خرید ترموتور کنترل دما از بن افزار تماس بگیرید.

تفاوت ترمومتر و ترموستات

ترمومتر و ترموستات هر دو ابزارهایی هستند که برای اندازه‌گیری و کنترل دما به کار می‌روند، اما هر یک وظایف و کاربردهای متفاوتی دارند. در ادامه به بررسی تعریف، کارکرد و تفاوت‌های این دو دستگاه می‌پردازیم.

ترمومتر ابزاری است که برای اندازه‌گیری دما در یک نقطه خاص استفاده می‌شود. این دستگاه می‌تواند با استفاده از سنسورهای مختلف مانند ترموکوپل یا RTD دمای یک محیط یا سیستم را اندازه‌گیری کند و مقدار دقیق دما را به نمایش بگذارد. ترمومتر تنها وظیفه‌ی اندازه‌گیری دما را بر عهده دارد و هیچ تغییری در سیستم یا فرآیند ایجاد نمی‌کند. این دستگاه فقط دمای فعلی را نشان می‌دهد و برای انجام تنظیمات یا کنترل دما کاربرد ندارد.

ترموستات از طرف دیگر ابزاری است که برای تنظیم دما و کنترل سیستم‌های حرارتی مانند هیتر، المنت یا فن‌ها استفاده می‌شود. این دستگاه به طور معمول دمای مشخصی را به عنوان "ست پوینت" تنظیم می‌کند. زمانی که دما از این مقدار مشخص عبور کند، ترموستات واکنشی نشان می‌دهد و خروجی آن تغییر می‌کند. این تغییر ممکن است به شکل قطع یا وصل کردن سیستم‌های حرارتی یا دیگر تجهیزات باشد. در واقع ترموستات وظیفه‌ی کنترل و تنظیم دما را بر عهده دارد و می‌تواند با ارسال فرمان به سیستم‌های مختلف، دمای محیط یا سیستم را در حد مشخصی نگه دارد.

تفاوت اصلی بین ترمومتر و ترموستات در این است که ترمومتر تنها دمای فعلی را اندازه‌گیری می‌کند و نشان می‌دهد، در حالی که ترموستات علاوه بر اندازه‌گیری دما، قادر است با مقایسه آن با ست‌پوینت تنظیم‌شده، تغییراتی در سیستم ایجاد کند تا دما در محدوده‌ی مطلوب باقی بماند. به عبارت دیگر، ترمومتر فقط داده‌های دما را ارائه می‌دهد، در حالی که ترموستات از این داده‌ها برای کنترل و تنظیم دما استفاده می‌کند.

به دلیل کارکرد مشابه و مرتبط این دو دستگاه، در بسیاری از سیستم‌ها و فرآیندها این دو وسیله با هم ترکیب می‌شوند تا به صورت یک محصول مشترک، هم اندازه‌گیری و هم کنترل دما را انجام دهند و پیچیدگی و هزینه‌ها را برای کاربران کاهش دهند.

سایزهای موجود ترمومتر و ترموستات

ترمومترها و ترموستات‌ها در سایزهای مختلفی تولید می‌شوند تا با نیازهای متفاوت سیستم‌ها و تجهیزات مختلف سازگار باشند. این ابزارها معمولاً در ابعاد استاندارد تولید می‌شوند که به آن‌ها DIN (Deutsches Institut für Normung) گفته می‌شود. این ابعاد استاندارد باعث می‌شود که این دستگاه‌ها به راحتی در پنل‌های دستگاه‌ها یا تابلوهای کنترل نصب شوند.

با توجه به اینکه کنترل‌کننده‌های دما اغلب در پنل‌ها تعبیه می‌شوند، ضروری است که این پنل‌ها به طور دقیق برش داده شوند تا با ابعاد ترمومترها و ترموستات‌ها هماهنگی داشته باشند. این هماهنگی در ابعاد از آنجا اهمیت دارد که هنگام تعویض یا اضافه کردن دستگاه‌ها به سیستم، هیچ مشکلی ایجاد نشود.

نتیجه گیری

در بازار لاله زار و دیگر مراکز معتبر مثل بن افزار، مشتریان می‌توانند انواع ترموستات‌ها و ترمومترها را به صورت آنلاین و با توجه به نیاز سیستم خود، انتخاب و سفارش دهند. این امکان برای کاربران فراهم است که دستگاه‌هایی با سایز مناسب برای نصب در پنل‌های خود تهیه کنند و در صورت لزوم از خدمات پس از فروش و مشاوره نیز بهره‌مند شوند.